Η Τσικνοπέμπτη είναι η ημέρα που σύμφωνα με την παράδοση, στα σπίτια ψήνουν κρέας στη σχάρα, γεμίζοντας τον αέρα με τη μυρωδιά της «τσίκνας». Αποτελεί την ημέρα που ξεχωρίζει κατά τη δεύτερη εβδομάδα του Τριωδίου και γιορτάζεται έντεκα ημέρες πριν από την Καθαρά Δευτέρα.
Η επιλογή της συγκεκριμένη ημέρας, έγινε λόγω του ότι η Τετάρτη και η Παρασκευή θεωρούνται ημέρες νηστείας, οπότε την Πέμπτη μπορεί ο πιστός μπορεί να καταναλώσει ό,τι θέλει.
Επίσης, η Τσικνοπέμπτη αποτελεί την απαρχή των εκδηλώσεων για την Αποκριά, αφού την επόμενη εβδομάδα ακολουθούν το Καρναβάλι και η Καθαρά Δευτέρα.
Η Τσικνοπέμπτη ή αλλιώς Κρεατινή, φαίνεται ότι βασίζεται σε ένα έθιμο που μας πάει πίσω στο χρόνο και στις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, οι οποίοι θεωρούσαν το φαγοπότι και το γλέντι ιεροτελεστία για την καλή ευφορία της γης την άνοιξη.
Συνταγές για την Τσικνοπέμπτη
Φέτος, που η κατάσταση δεν μας επιτρέπει να πάμε σε κάποια ταβέρνα για να τσικνίσουμε, μπορούμε να απολαύσουμε εξαιρετικά εδέσματα στο σπίτι, φτιαγμένα από τα χεράκια μας, τιμώντας το έθιμο της κατανάλωσης κρέατος, σε όλες του τις μορφές, παϊδάκια, μπριζόλες, κλπ.
Καυτερά παϊδάκια με σάλτσα μπάρμπεκιου
Υλικά (μερίδες 6)
- 4 μερίδες παϊδάκια χοιρινά (500 γρ. το καθένα)
- 1 ματσάκι φρέσκο κρεμμυδάκι, χοντροκομμένο
- 1 καυτερή πιπεριά, ψιλοκομμένη με τους σπόρους
- 4 σκελίδες σκόρδο, χοντροκομμένες
- 6 κ.σ. ρούμι
- 6 κ.σ. ζάχαρη
- 6 κ.σ. σάλτσα σόγιας σκούρα
- 6 κ.σ. μέλι
- 6 κ.γ. μουστάρδα Ντιζόν
- 1 κ.γ. τριμμένο μπαχάρι
Εκτέλεση
Βάζουμε τα παϊδάκια σε ένα μεγάλο μπολ (όχι μεταλλικό) και ρίχνουμε μέσα τα κρεμμύδια, την καυτερή πιπεριά και το σκόρδο. Ρίχνουμε με το κουτάλι όλα τα υπόλοιπα υλικά πάνω στα παϊδάκια και πασπαλίζουμε με αλάτι και πιπέρι. Στη συνέχεια, πιάνουμε τα παϊδάκια με τα χέρια μας και τα γυρνάμε ξανά και ξανά, μέχρι να βεβαιωθούμε ότι έχουν επικαλυφθεί καλά με τη σάλτσα μας. Μαγειρεύουμε τα παϊδάκια σε μέτρια φωτιά για 20'-30', ανάλογα με το μέγεθός τους, γυρνώντάς τα συχνά και αλείφοντάς τα με τη σάλτσα κάθε φορά. Το γύρισμα και το πέρασμα με τη σάλτσα είναι σημαντικό, ώστε όλες πλευρές κάθε κρέατος να είναι επιστρωμένες με αυτήν. Σε περίπτωση που μας περισσέψει και επιπλέον σάλτσα, μπορούμε να τη ζεστάνουμε σε ένα μικρό κατσαρολάκι και να την ρίξουμε πάνω στα παϊδάκια, λίγο πριν το σερβίρισμα.
Μπριζολάκια από μοσχαράκι γάλακτος με ψητά λαχανικά
Υλικά (4 μερίδες)
Για τα μπριζολάκια
- 1.500γρ. καρέ από μοσχαράκι γάλακτος, σε μερίδες των 150γρ.
- 1 κλωνάρι δεντρολίβανο, ψιλοκομμένο
- 1 κ.σ. κάππαρη πλυμένη, στραγγισμένη, ψιλοκομμένη
- 1 κ.σ. θυμάρι, ψιλοκομμένο
- χυμό + ξύσμα από 1 λεμόνι
- ανθό αλατιού
- πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Για τα λαχανικά
- 2 μελιτζάνες, σε φέτες
- 2 κολοκύθια, σε ροδέλες
- 2 καρότα, σε ροδέλες
- 4 μανιτάρια πλευρώτους
- 200ml έξτρα παρθένο ελαιόλαδο
- 1 κ.σ. ξίδι βαλσαμικό
- ανθό αλατιού
- πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 220ο C, στο γκριλ. Βάζουμε τα λαχανικά σε ρηχό ταψί, στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος. Λαδώνουμε με ένα πινέλο, αλατοπιπερώνουμε και τα ψήνουμε για 10’-15’ και από τις δύο πλευρές. Ζεσταίνουμε καλά ένα μεγάλο αντικολλητικό τηγάνι. Βάζουμε τα μπριζολάκια σε μακρόστενο σκεύος, τα περιχύνουμε με λίγο ελαιόλαδο, αλατοπιπερώνουμε και κάνουμε ελαφρύ μασάζ με τα χέρια. Τα σοτάρουμε στο τηγάνι για 2’ και από τις δύο πλευρές να πάρουν χρώμα. Τα μεταφέρουμε σε ταψί, πασπαλίζουμε με το δεντρολίβανο, την κάππαρη, το θυμάρι και το ξύσμα λεμονιού. Ολοκληρώνουμε το ψήσιμο στο φούρνο για 3’-4’ από κάθε πλευρά, φροντίζοντας να παραμείνουν ζουμερά. Σερβίρουμε τα μπριζολάκια περιχύνοντας με τον χυμό λεμονιού. Σε άλλη πιατέλα σερβίρουμε τα λαχανικά ζεστά, περιχύνοντας με ελαιόλαδο και βαλσαμικό ξίδι.
Κοτόπουλο BBQ και γεμιστές ψητές πατάτες
Υλικά (6 μερίδες)
- 1 κοτόπουλο περίπου 1.700 γρ.
- αλάτι
- πιπέρι
Για τη μαρινάδα
- 1/2 φλ. χυμό φρέσκου λεμονιού
- 1/2 φλ. χυμό πορτοκαλιού
- 1/2 φλ. ελαιόλαδο
- 2 σκ. σκόρδο πολτοποιημένες
- 1 κ.σ. φρέσκια ρίγανη
- 1 κ.σ. φρέσκο θυμάρι
- 1 κ.σ. πάπρικα καπνιστή
- 1 κ.σ. κάρυ
- 1/2 κ.σ. κύμινο
- 2 κ.σ. μουστάρδα
- 2 κ.σ. μαγιονέζα
Για τις πατάτες
- 10 πατάτες μέτριες
- ελαιόλαδο
- χοντρό αλάτι
- φρέσκο κρεμμύδι
- μουστάρδα
- τυρί κρέμα
- γιαούρτι
Εκτέλεση
Για το κοτόπουλο BBQ
Αφαιρούμε το λαιμό και κόβουμε τις άκρες από τις φτερούγες. Τοποθετούμε το κοτόπουλο με το στήθος προς τα κάτω στον πάγκο. Με ψαλίδι κουζίνας ή κοφτερό μαχαίρι κόβουμε κατά μήκος τη μία πλευρά, από την ουρά προς το λαιμό. Πιέζουμε και ανοίγουμε διάπλατα (πεταλούδα) το κοτόπουλο. Αναποδογυρίζουμε το κοτόπουλο, με την κοιλιά στον πάγκο. Πιέζουμε με τα χέρια, ώστε να γίνει όσο πιο πλακέ είναι δυνατό. Αλατοπιπερώνουμε και από τις δύο πλευρές. Βάζουμε όλα τα υλικά της μαρινάδας σε ένα βαζάκι. Τα χτυπάμε για λίγο ώστε να αποκτήσουν κρεμώδη υφή. Βάζουμε το κοτόπουλο, ανοικτό ή πλακέ, σε μεγάλη σακούλα τροφίμων ή σε πλακέ μπολ και περιχύνουμε τη μαρινάδα. Δένουμε τη σακούλα ή κουνάμε καλά ώστε να πάει παντού η μαρινάδα. Αφήνουμε να μαριναριστεί τουλάχιστον 12 ώρες. Όσο πιο πολύ μείνει η μαρινάδα τόσο πιο ωραίο θα γίνει. Αναποδογυρίζουμε τη σακούλα με τη μαρινάτα αρκετές φορές. Αφήνουμε το κοτόπουλο εκτός ψυγείου για 30’ πριν το ψήσουμε. Αφαιρούμε τη μαρινάδα και το σκουπίζουμε με απορροφητικό χαρτί. Αφού γίνουν τα κάρβουνα, τοποθετούμε το κοτόπουλο με την πέτσα στη σχάρα και ψήνουμε για 15’. Αναποδογυρίζουμε και ψήνουμε για επιπλέον 15’. Ελέγχουμε αν είναι ψημένο μπήγοντας ένα μαχαίρι στο πιο παχύ σημείο. Αν τα υγρά που βγουν είναι διάφανα είναι ψημένο. Σκεπάζουμε το ψημένο κοτόπουλο για 15’ και το τεμαχίζουμε.
Για τις γεμιστές πατάτες
Τις πλένουμε και τις σκουπίζουμε πολύ καλά. Τις τρυπάμε με πιρούνι, πολύ καλά στην επιφάνεια. Αλείφουμε με λάδι και τις βουτάμε σε χοντρό αλάτι για να κολλήσει στη φλούδα. Τις βάζουμε στη σχάρα στους 200ο C και ψήνουμε 1-1,30 ώρα, ανάλογα το μέγεθός τους. Η φλούδα πρέπει να είναι τραγανή και η σάρκα μαλακή. Κόβουμε στη μέση, αδειάζουμε τη σάρκα σε μπολ και προσθέτουμε, βούτυρο ή τυρί ή μουστάρδα ή μυρωδικά και αλατοπίπερο. Ξαναγεμίζουμε και σερβίρουμε.
Μπιφτέκια γεμιστά με τσένταρ και πιπεριά
Υλικά (4 μερίδες)
- 800 γρ. κιμά μοσχαρίσιο
- 150 γρ. τυρί κρέμα
- 80 γρ. τσένταρ
- 1 μικρό ξερό κρεμμύδι, ψιλοκομμένο
- 1/2 σκ. σκόρδο ψιλοκομμένο
- 1 πιπεριά τσίλι ψιλοκομμένη
- 1 κ.σ. ελαιόλαδο
- 1/2 κ.γ. αλάτι
- πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
Σε ένα μικρό τηγανάκι σοτάρουμε το κρεμμύδι μέχρι να μαλακώσει χωρίς να πάρει χρώμα. Βγάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε λίγο να κρυώσει. Ανακατεύουμε σε ένα μπολ το τυρί κρέμα, το τσένταρ, το σκόρδο, την καυτερή πιπεριά και βάζουμε το μείγμα στο ψυγείο να παγώσει καλά. Ανακατεύουμε τον κιμά με το κρεμμύδι και προσθέτουμε αλάτι και πιπέρι. Μοιράζουμε το μείγμα του κιμά στα 4. Από το μείγμα του τυριού φτιάχνουμε 4 δίσκους. Με το χέρι μας πλαταίνουμε το μείγμα του κιμά, βάζουμε στη μέση το ένα από τα μείγματα τυριού και κλείνουμε καλά προσέχοντας να μην βγει το τυρί από μέσα κατά το ψήσιμο. Αλείφουμε τα μπιφτέκια με το ελαιόλαδο και τα ψήνουμε για 7’-8’ από κάθε πλευρά σε μία γκριλιέρα, μέχρι να ψηθούν καλά και το εσωτερικό να έχει λιώσει καθώς το κόβουμε στο πιάτο. Συνοδεύουμε με πατάτες τηγανητές ή σαν μπέργκερ.
Διατροφικές συμβουλές για την Τσικνοπέμπτη
Η υπερκατανάλωση κρέατος που συνοδεύει την Τσικνοπέμπτη, έχει σε πολλές περιπτώσεις ως επακόλουθο από απλό φούσκωμα στο στομάχι μέχρι ανεβασμένα τριγλυκερίδια και χοληστερόλη αίματος.
- Τα ψητά στα κάρβουνα είναι εύγευστα, οπότε αποφύγετε τις σως που προσθέτουν θερμίδες.
- Προτιμήστε κρέας με λιγότερο λίπος, όπως το κοτόπουλο ή το ψαρονέφρι. Γενικά, αφαιρέστε το ορατό λίπος και την πέτσα, ενώ αποφύγετε τα λουκάνικα αν δεν γνωρίζετε την ποιότητα του κρέατος.
- Συνδυάστε το ψητό κρέας με φρέσκιες σαλάτες ή βραστά / ψητά λαχανικά και αποφύγετε πατάτες, ψωμί, πίτες, κ.λπ., που προσθέτουν θερμίδες.
- Η μέτρια κατανάλωση κρασιού δεν θα σας επιβαρύνει και ταυτόχρονα θα σας προσφέρει αντιοξειδωτικά με καρδιοπροστατευτική δράση.
- Την επόμενη μέρα, προτιμήστε ως κύριο πιάτο όσπρια ή ζυμαρικά ή βραστά λαχανικά.
- Να τρώτε αργά, καθώς ο εγκέφαλος χρειάζεται 20’-30’ για να λάβει το μήνυμα του κορεσμού.
