Προγεννητικός έλεγχος ονομάζεται ο έλεγχος που κάνουν οι υποψήφιοι γονείς και θεωρείται απαραίτητος προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα που μπορεί να βάλουν σε κίνδυνο την εγκυμοσύνη αλλά και να αποτελέσει ακόμα και φραγμό ως προς τη σύλληψη.
Οι εξετάσεις που πρέπει να γίνουν:
- Γενική αίματος (αποκλεισμός αναιμίας) της γυναίκας.
- Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης. Η γυναίκα υποβάλλεται σε αυτό τον έλεγχο για να δούμε αν υπάρχει το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας. Αν βγει θετική κάνει έλεγχο και ο σύντροφος.
- Εξέταση για λοιμώδη νοσήματα όπως ηπατίτιδα B, C, σύφιλη, HIV I /II.
- Τέστ Παπανικολάου, ώστε να δούμε αν υπάρχει φλεγμονή για να θεραπευτεί πριν την πιθανή εγκυμοσύνη, αλλά και ανίχνευση ιών που θα χρειαστούν τον ανάλογο έλεγχο ακόμα και στην εγκυμοσύνη.
- Καλλιέργειες κολπικές και τραχηλικές. Μικρόβια όπως χλαμύδια, ουρεόπλασμα και μυκόπλασμα δεν βοηθούν στην επίτευξη της σύλληψης, αλλά δημιουργούν προβλήματα υπογονιμότητας βλάπτοντας τα δύο όργανα που είναι απαραίτητα: τις σάλπιγγες. Σε περίπτωση που η γυναίκα βρεθεί θετική σε ένα από τα παραπάνω θα πάρει θεραπεία και θα μπει απευθείας στην προσπάθεια για εγκυμοσύνη.
- Έλεγχος θυροειδούς.
- Γενική ούρων: ελέγχεται η σωστή λειτουργία των νεφρών.
- Έλεγχος αντισωμάτων για Ερυθρά IgG-IgM, Τοξόπλασμα IgG-IgM, Λιστέρια.
- Ομάδα αίματος και Rhesus.
- Τεστ δρεπάνωσης.
- Γονιδιακός έλεγχος για κυστική ίνωση.
Οι παραπάνω εξετάσεις μπορούν να γίνουν πριν την εγκυμοσύνη, αλλά και κατά τη διάρκεια αυτής.
Εξετάσεις που πραγματοποιούνται κατά την εγκυμοσύνη και στόχος τους είναι να διακρίνουμε έμβρυα που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κάποιου χρωμοσωμιακού συνδρόμου και να διαγνώσουμε συγγενείς ανωμαλίες του εμβρύου που δεν σχετίζονται με σύνδρομα:
- Έλεγχος 1ου τριμήνου (11η - 13η εβδομάδα) που περιλαμβάνει Υπερηχογράφημα (Αυχενική διαφάνεια) και μέτρηση στο αίμα της μητέρας των επιπέδων Β΄χοριακής γοναδοτροπίνης και PAPP-A. Πολύ σημαντικός έλεγχος κατά τον οποίο μετράται το πάχος της αυχενικής πτυχής του εμβρύου (σε έμβρυα με σύνδρομο DOWN είναι αυξημένο). Γίνεται αναλυτικός έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου, ερευνάται το ρινικό οστό και ελέγχεται και η καρδιά. Στις περιπτώσεις που ο κίνδυνος για τις συχνότερες χρωμοσωμιακές ανωμαλίες είναι αυξημένος θα πρέπει η γυναίκα να προχωρήσει σε επεμβατικό έλεγχο ή μη επεμβατικό.
- Επεμβατικός έλεγχος: CVS (λήψη τροφοβλάστη ) όπου λαμβάνεται με λεπτή βελόνα δείγμα από τον πλακούντα και γίνεται κατά την 11η-14η εβδομάδα.
- Μη επεμβατικός: Απομόνωση εμβρυϊκού DNA στο αίμα της μητέρας. Ελέγχεται για σύνδρομο DOWN και κάποιες άλλες χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Σε περίπτωση που ο μη επεμβατικός έλεγχος δείξει κάποιο πρόβλημα θα πρέπει η γυναίκα να προβεί σε επεμβατικό έλεγχο.
- Α test: Λαμβάνει χώρα 15η εβδομάδα μέχρι 20η. Γίνεται όταν παρέλθει το πρώτο τρίμηνο και δεν έχει γίνει αυχενική διαφάνεια και έλεγχος PAPP-A. Στην εξέταση αυτή μετράται το επίπεδο συγκεκριμένων ορμονών στο αίμα της γυναίκας και από το ύψος των επιπέδων υπολογίζεται η πιθανότητα το έμβρυο να πάσχει από σύνδρομο DOWN. Οι πιθανότητες από το Α-test δεν είναι το ίδιο αξιόπιστες με την αυχενική διαφάνεια.
- Υπερηχογραφικός έλεγχος 2ου τριμήνου (Β ΄επιπέδου). Πραγματοποιείται την 20η - 22η εβδομάδα και είναι ένας ενδελεχής και πολύ αξιόπιστος υπέρηχος για την διάγνωση άλλων συγγενών ανωμαλιών του εμβρύου
- Καρδιολογικός έλεγχος του εμβρύου: Κρίνεται απαραίτητος όταν υπάρχουν ευρήματα από τον υπερηχογραφικό έλεγχο του εμβρύου ή υπάρχει ιστορικό από τη μητέρα. Γίνεται από εξειδικευμένο καρδιολόγο δια υπερηχογραφήματος και διενεργείται μεταξύ 23ης και 24ης εβδομάδας.
- Doppler: Υπερηχογράφημα που αξιολογεί τη ροή των αγγείων και διενεργείται μεταξύ 32 και 34 εβδομάδων.
