Η ανατροφή ενός παιδιού δεν είναι εύκολη υπόθεση για τους γονείς, οι οποίοι καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλές και διάφορες προκλήσεις: να διατηρήσουν τις ισορροπίες, να είναι υποστηρικτικοί, να βάζουν όρια, να δίνουν στα παιδιά χώρο για σκέψη, να τα μάθουν να είναι υπεύθυνα, να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και τις καταστάσεις, και τόσα άλλα.
Ας δούμε πέντε από τις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις προκλήσεων, που οι γονείς καλούνται να ανταπεξέλθουν σε σχέση με τα παιδιά τους.
Θέτοντας όρια στα παιδιά
Η οριοθέτηση είναι μία λεπτή ισορροπία μεταξύ υπερβολικής αυστηρότητας και υπερβολικής ελαστικότητας για τους περισσότερους γονείς. Όταν μιλάμε για οριοθέτηση δεν εννοούμε την επιβολή πειθαρχίας στα παιδιά με απειλές και τιμωρίες, αλλά την υιοθέτηση των επιθυμητών συμπεριφορών από το παιδί.
Τι μπορείτε να κάνετε εσείς;
Είναι σημαντικό να μάθετε στα παιδιά να εκφράζουν τις απόψεις και τις ανάγκες τους με όμορφο, ευγενικό τρόπο, κάνοντας πρώτοι εσείς το ίδιο. Φροντίστε να μιλάτε στο παιδί σας με ευγένεια, με σταθερό τόνο φωνής όταν πρέπει να επιβάλλετε πειθαρχία, αλλά μην φωνάζετε ή το μειώνετε όταν κάνει κάτι λάθος ή αν δεν συμφωνείτε μαζί του.
Να είστε σαφείς και ρεαλιστικοί για ό,τι απαγορεύεται, συνεπείς και σταθεροί στα όρια που θέτετε, και σύντομοι στις διατυπώσεις σας. Η υπενθύμιση των επιπτώσεων ίσως είναι η πιο αποτελεσματική τακτική.
Αφήστε το παιδί να μάθει από τα λάθη του
Είναι χαρακτηριστικό κάθε γονιού να θέλει να προστατέψει το παιδί του από τις κακοτοπιές ή ακόμη και από τις συνέπειες των πράξεών του. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αφήσετε το παιδί να βιώσει τις συνέπειες αυτές. Το να κάνει το παιδί κακές επιλογές, θα το βοηθήσει να μάθει από τα λάθη του.
Τι μπορείτε να κάνετε εσείς;
Μιλήστε στο παιδί σας για το πώς μπορεί να χειριστεί μία αντίστοιχη κατάσταση διαφορετικά την επόμενη φορά, βοηθήστε το να αναπτύξει κριτική σκέψη και στρατηγικές αντιμετώπισης αγχογόνων καταστάσεων.
Χτίζοντας την αυτοεκτίμηση του παιδιού
Η αυτοεκτίμηση είναι πολύ σημαντική, αφού βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα λάθη τους, να δοκιμάσουν ξανά ακόμη και αν αποτύχουν αρχικά, άρα να έχουν καλύτερη απόδοση στο σχολείο, καλύτερη συμπεριφορά στο σπίτι και να τα πηγαίνουν καλύτερα με τους φίλους τους. Ακόμα και αν η αυτοεκτίμηση ενός παιδιού είναι χαμηλή, μπορεί να αυξηθεί.
Τι μπορείτε να κάνετε εσείς;
Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει να κάνει νέα πράγματα σε κάθε ηλικία, όπως να ντύνεται, να διαβάζει ή να οδηγεί ποδήλατο, τα οποία αυξάνουν την αυτοεκτίμησή του. Όταν διδάσκετε τα παιδιά νέα πράγματα, πρέπει πρώτα να τους δείχνετε πώς να τα κάνουν και να τα βοηθάτε στην αρχή. Μετά, αφήστε τα να κάνουν ό, τι μπορούν, ακόμα κι αν κάνουν λάθη.
Επαινέστε το παιδί σας, αλλά με σύνεση και κυρίως, επαινέστε την προσπάθεια και όχι μόνο τα αποτελέσματα. Αποφύγετε τη σκληρή κριτική και επικεντρωθείτε περισσότερο στα δυνατά σημεία παρά στις αδυναμίες του παιδιού. Τέλος, αφήστε τα παιδιά να βοηθήσουν και να προσφέρουν, στο σπίτι, σε μία εθελοντική δράση, κ.λπ.
Προκλητική συμπεριφορά του παιδιού
Ξεσπάσματα, φωνές, ένα παιδί μη συνεργατικό, είναι συμπεριφορές γνώριμες για πολλούς γονείς. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να είναι συνηθισμένη όταν το παιδί είναι μεταξύ 2-3 ετών και αποτελεί μέρος ενός μεταβατικού σταδίου. Συχνά, όμως, μία τέτοια συμπεριφορά δεν περιορίζεται σε αυτές τις ηλικίες ή επαναλαμβάνεται από το παιδί.
Τι μπορείτε να κάνετε εσείς;
Να ασχολείστε με το παιδί σας καθημερινά και να περνάτε ποιοτικό χρόνο μαζί του. Τότε το παιδί είναι ήρεμο και συνεργάσιμο. Κάθε παιδί που νιώθει την προσοχή και τη φροντίδα των γονιών του, που παίζει και γελάει μαζί τους, νιώθει ήρεμο, χαρούμενο και ικανοποιημένο, με αποτέλεσμα να συνεργάζεται με τους γονείς του.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Όταν ικανοποιούνται όλες οι βασικές συναισθηματικές ανάγκες ενός παιδιού, αυτό γνωρίζει ότι οι γονείς του το αποδέχονται όπως είναι. Το αποτέλεσμα είναι ότι το παιδί δεν παρουσιάζει αντιδραστικότητα, δεν γίνεται επιθετικό ή χειριστικό. Ένα χαρούμενο παιδί είναι ήρεμο επειδή γνωρίζει ότι οι ανάγκες του αναγνωρίζονται και ικανοποιούνται, η φωνή του ακούγεται και λαμβάνεται υπόψη.
Όταν το παιδί σας λέει "σε μισώ"
Τα παιδιά χρησιμοποιούν σκληρές λέξεις και φράσεις για να κερδίσουν αυτό που διεκδικούν. Παρόλο που γνωρίζετε ότι κατά βάθος δεν εννοεί μία τέτοια κουβέντα, δεν παύετε να αισθάνεστε άσχημα και αναρωτιέστε πού κάνατε λάθος.
Τι μπορείτε να κάνετε εσείς;
Αρχικά προσπαθήστε να μην παίρνετε προσωπικά όσα λέει το παιδί σας σε στιγμές έντασης. Στη συνέχεια, αποφύγετε μία αρνητική αντίδραση, η οποία θα ενισχύσει την έκρηξη. Καλύτερα να απαντήσετε “εγώ σ 'αγαπώ”.
Όταν ηρεμήσει η κατάσταση, αναζητήστε τι έκανε το παιδί σας να αναστατωθεί τόσο πολύ και να μιλήσει με αυτό τον τρόπο. Τονίστε του ότι είστε πάντα δίπλα του για να ακούσετε τις ανησυχίες του και να βρίσκετε λύσεις.
