Η κατάθλιψη συμβαδίζει με την τρίτη ηλικία, αφού τα προβλήματα ψυχικής υγείας αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά θέματα που αντιμετωπίζουν οι μεγαλύτεροι άνθρωποι.
Οι βασικές αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε εμφάνιση κατάθλιψης είναι, η ηλικία, το φύλο, οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης, προβλήματα υγείας, χρόνιες παθήσεις, χρόνιο άγχος, απώλεια συντρόφου, κοινωνική απομόνωση, οικονομικά προβλήματα, άσχημα βιώματα στη διάρκεια της ζωής, εισαγωγή σε μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων, κ.α.
Ειδικά τα προβλήματα υγείας αποτελούν ίσως το πιο σημαντικό παράγοντα στην ψυχική υγεία των ηλικιωμένων, καθώς συνήθως έχουν επιπτώσεις στη λειτουργικότητα και στις καθημερινές δραστηριότητές τους.
Η οικογένεια ενός ηλικιωμένου οφείλει να δώσει την απαραίτητη προσοχή και να εντοπίσει τυχόν συμπτώματα κατάθλιψης, καθώς πολλές φορές θεωρούμε ότι οι ηλικιωμένοι υπερβάλουν ως προς τις αντιδράσεις τους.
Τέτοια συμπτώματα είναι:
- ευερεθιστότητα - επιθετικότητα
- ανεξήγητες ενοχλήσεις και σωματικοί πόνοι
- απώλεια ενδιαφέροντος για κοινωνικοποίηση ή για χόμπι
- απώλεια όρεξης, απώλεια βάρους
- αρνητικά συναισθήματα
- αδυναμία, έλλειψη κινήτρων ή ενέργειας
- διαταραχές στον ύπνο
- αργή κίνηση και ομιλία
- κατάχρηση αλκοόλ
- προβλήματα μνήμης
- παραμέληση προσωπικής φροντίδας
- παραμέληση γευμάτων, φαρμάκων, προσωπικής υγιεινής
- σκέψεις αυτοκτονίας
Σε πολλά άτομα της τρίτης ηλικίας και κυρίως στις γυναίκες, η κατάθλιψη εμφανίζεται περισσότερο με σωματικά συμπτώματα, π.χ. μειωμένη όρεξη, διαταραχές ύπνου, έντονο αίσθημα κόπωσης.
Τρόποι αντιμετώπισης της κατάθλιψης στην τρίτη ηλικία
- Συνειδητοποίηση των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων.
- Αναγνώριση και αλλαγή των γεγονότων και των καταστάσεων που οδήγησαν στην εμφάνιση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας
- Δημιουργία κοινωνικού δικτύου υποστήριξης
- Συμμετοχή σε ομαδικές και άλλες ευχάριστες δραστηριότητες (π.χ. ταξίδια, περίπατοι, φροντίδα ζώων, συμμετοχή σε κοινωνικές εκδηλώσεις, κ.λπ), συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
- Άμεση αντιμετώπιση σωματικών παθήσεων και διαχείριση πόνου
- Αντιμετώπιση πρόσθετων δυσκολιών που μπορεί να συνυπάρχουν με την κατάθλιψη (πχ. γνωστικά ελλείμματα)
- Χορήγηση κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής, ειδικά στην περίπτωση σοβαρών μορφών κατάθλιψης
