Photo credits: freepik.com
Τα περιστατικά παρενόχλησης και βίας στον εργασιακό χώρο αυξάνονται. Πώς επηρεάζουν αυτές οι καταστάσεις το θύμα; Τι μπορεί να γίνει για τον περιορισμό τέτοιων φαινομένων;
Η εργασιακή βία αναφέρεται σε κάθε μορφή απειλής, παρενόχλησης ή βλάβης, που μπορεί να υποστεί ένα άτομο στο πλαίσιο της εργασίας του ή λόγω αυτής της εργασίας. Μπορεί να περιλαμβάνει φυσική, ψυχολογική, σεξουαλική ή λεκτική βία. Ορισμένα παραδείγματα εργασιακής βίας είναι η απειλή με απόλυση για να υποχωρήσει κάποιος από τα δικαιώματά του, η συνεχής κριτική ή παρενόχληση από συναδέλφους ή ανώτερους, καθώς και η σεξουαλική παρενόχληση.
Μία άλλη μορφή βίας που συναντάμε στην εργασία είναι ο εκφοβισμός ή ηθική παρενόχληση (mobbing). Το mobbing μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες μορφές παρενόχλησης, όπως συνεχείς κριτικές, απομόνωση, απειλές, δυσφήμιση ή ακόμη και φυσική βία. Συνήθως στοχεύει στην εξόντωση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης του θύματος και μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία του.
Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας, περισσότερα από 1 στα 5 άτομα που εργάζονται έχουν βιώσει τουλάχιστον μία μορφή βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Σχεδόν 1 στους 10 ανέφεραν ότι έχουν υποστεί σωματική βία και παρενόχληση κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής. Μάλιστα, οι άντρες είναι πιο πιθανό από τις γυναίκες να αναφέρουν ότι βίωσαν σωματική βία και παρενόχληση. Η ψυχολογική βία και η παρενόχληση στην εργασία ήταν η πιο κοινή μορφή βίας και παρενόχλησης που αναφέρθηκε τόσο από άνδρες, όσο και από γυναίκες, με σχεδόν 1 στους 5 να το βιώνουν στην επαγγελματική τους ζωή. Ένας στους 15 ανέφεραν ότι έχουν βιώσει σεξουαλική βία και παρενόχληση στην εργασία. Οι γυναίκες ήταν ιδιαίτερα εκτεθειμένες στη σεξουαλική βία και την παρενόχληση στην εργασία. Τα δεδομένα σχετικά με τη σεξουαλική βία και την παρενόχληση καταδεικνύουν τη μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των φύλων (8,2% των γυναικών σε σύγκριση με το 5,0% των ανδρών) μεταξύ των τριών μορφών βίας και παρενόχλησης.
Photo credits: freepik.com
Η έκθεση σε βία ή/και παρενόχληση στην εργασία αποτελεί ισχυρό στρεσογόνο παράγοντα στα άτομα που έχουν υποστεί τις παραπάνω συμπεριφορές στην εργασία τους. Αυξημένο άγχος, ταχυπαλμία, μυοσκελετικά προβλήματα, σύνδρομο μετατραυματικού στρες, ακόμη και κατάθλιψη, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα η έκθεση σε παρενόχληση και εκφοβισμό στην εργασία. Συνδέεται, επίσης, με αισθήματα απόγνωσης, κοινωνικού αποκλεισμού, δυσκολίας διαχείρισης συναισθηματικών καταστάσεων, εμφάνισης κοινής ψυχικής διαταραχής, αυτοκτονικού ιδεασμού, βαριά κατανάλωση αλκοόλ και ουσιών. Μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τις διαπροσωπικές σχέσεις με το στενό φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η εργασιακή βία
Η αντιμετώπιση της εργασιακής βίας απαιτεί συνδυασμένη προσέγγιση από την πλευρά του εργοδότη, των εργαζομένων και των αρμόδιων αρχών. Ορισμένα βήματα που μπορούν να ληφθούν περιλαμβάνουν:
- Πολιτικές και διαδικασίες: Ο εργοδότης πρέπει να θεσπίσει σαφείς πολιτικές κατά της εργασιακής βίας και να διαμορφώσει διαδικασίες για την αντιμετώπιση των καταγγελιών και την παροχή υποστήριξης στα θύματα.
- Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Οι εργαζόμενοι πρέπει να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται σχετικά με την εργασιακή βία, τα δικαιώματά τους και τις διαδικασίες καταγγελίας.
- Υποστήριξη των θυμάτων: Οι εργοδότες πρέπει να παρέχουν υποστήριξη στα θύματα εργασιακής βίας, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε ψυχολογική και νομική βοήθεια.
- Επιβολή κυρώσεων: Οι παραβάτες πρέπει να υποστούν κυρώσεις ανάλογα με τη σοβαρότητα των πράξεών τους, συμπεριλαμβανομένης της απόλυσης.
- Συνεργασία με αρμόδιες αρχές: Σε περιπτώσεις σοβαρής εργασιακής βίας, η εταιρεία πρέπει να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές ή με οργανισμούς που παρέχουν υποστήριξη στα θύματα.
Η αντιμετώπιση της εργασιακής βίας απαιτεί αποφασιστικότητα, συνεργασία και συνεχή παρακολούθηση για τη διασφάλιση ενός ασφαλούς και υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος.
