Η κολύμβηση είναι ένα άθλημα που συμβάλλει τόσο στην καλή ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών, όσο και στη σωματική ανάπτυξή τους.
Έχει ελάχιστους τραυματισμούς, δεν επιβαρύνει το μυοσκελετικό σύστημα κατά την αναπτυξιακή ηλικία του παιδιού, ενώ παράλληλα γυμνάζει όλο το σώμα και το καρδιαγγειακό σύστημα. Επίσης, βελτιώνεται η στάση και η θέση του σώματος.
Τα παιδιά που κολυμπούν έχουν καλύτερη ψυχική και συναισθηματική υγεία. Καθώς μπορούν να κινούνται ελεύθερα στο νερό, νιώθουν μεγαλύτερη ευεξία, ενώ η επαφή με το νερό και η συγκέντρωση για την τεχνική, δημιουργούν έναν χαλαρωτικό διαλογισμό μέσα στο υγρό στοιχείο.
Τέλος, τα παιδιά ξεπερνούν τους φόβους τους και αποκτούν αυτοπεποίθηση, αναπτύσσοντας πιο υγιείς και δυναμικές προσωπικότητες.
O προπονητής κολύμβησης Δημήτρης Βουτσάς, απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με ειδικότητες Κολύμβηση και Ειδική Φυσική Αγωγή και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Κομοτηνής, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, μας δίνει τις απαντήσεις σε όλα όσα θέλουμε να γνωρίζουμε σχετικά με την κολύμβηση και τα παιδιά.
Από ποια ηλικία μπορεί να ξεκινήσει ένα παιδάκι την κολύμβηση;
Θεωρητικά, 6 μήνες μετά από τη γέννησή του, ένα βρέφος επιτρέπεται να έρθει σε επαφή με το νερό της πισίνας, όπου μέχρι και τα τρία μπορεί να ενταχθεί σε διάφορα προγράμματα, κυρίως εξοικείωσης με το νερό, με την υποστηρικτική συμμετοχή του γονέα στις πιο μικρές ηλικίες, ενώ όσο μεγαλώνει, η συμμετοχή του στο μάθημα αυτονομείται και η βοήθεια περιορίζεται στην παρουσία μόνο του δασκάλου. Από τα τέσσερα έτη, όμως, κι έπειτα μπορούμε να κάνουμε λόγο για εκμάθηση κολύμβησης, αφού μπορούν να διδαχθούν βασικές δεξιότητες, όπως η ποδιά ελευθέρου ή υπτίου, οι αλλαγές θέσεων του σώματος στο νερό ή η επίπλευση, με στόχο και έμφαση αυτή τη φορά στη σωστή τεχνική, στα πλαίσια βέβαια των δυνατοτήτων αυτών των ηλικιών.
Ποια είναι τα οφέλη της κολύμβησης;
Η κολύμβηση είναι μία κινητική δεξιότητα, άμεσα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη φύση. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το ανθρώπινο ον υπάρχει ως κολυμβητής πρώτα - στην κοιλιά της μητέρας - και μετά μαθαίνει να περπατάει και να τρέχει, δεξιότητες που αναπτύσσει μετά το πρώτο έτος της γέννησης του. Η αξία της κολύμβησης είναι κοινωνικό πολιτιστική, ψυχαγωγική, είναι θέμα υγείας και θέμα επιβίωσης, όταν πρέπει να ανταποκριθεί κανείς, σε έκτακτες καταστάσεις, βρισκόμενος κοντά ή εντός του νερού. Χρόνια τώρα, τόσο η κολύμβηση, όσο και η άσκηση μέσα στο νερό, εντάσσονται στο επιστημονικό κάδρο ως αντικείμενο μελέτης, με τα ευρήματα να δείχνουν και να αποδεικνύουν τα οφέλη για την ψυχική και σωματική υγεία όλων των ηλικιακών ομάδων, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής.
Πώς διαφοροποιείται η προπόνηση που ακολουθεί κάθε παιδί ανάλογα με την ηλικία του ή τυχόν ιδιαιτερότητες του;
Αν εξαιρέσουμε τη βρεφική ηλικία, όπου στόχος είναι η εξοικείωση, στα επόμενα στάδια, τόσο των πρώτων παιδικών ηλικιών, όσο και των επόμενων, δε διαφέρει και πολύ η διαδικασία της εκμάθησης, δεδομένου ότι έχουμε να κάνουμε με αρχάριους κολυμβητές. Σίγουρα σε παιδιά νηπιακής ηλικίας ή και παραπάνω, υπάρχει πιο έντονο το αίσθημα του παιχνιδιού, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει εκμάθηση μέσω παιχνιδιού ή κάποιου άλλου εκπαιδευτικού μοντέλου σε μεγαλύτερες ηλικίες, πχ. σε εφήβους. Η προσέγγιση της προπόνησης έχει να κάνει καθαρά με τον εκπαιδευτή ή και το πρόγραμμα που ενδεχομένως ακολουθεί ένας οργανισμός. Ωστόσο να ξεκαθαρίσουμε, ότι όλα αυτά που λέμε, αφορούν στις διαδικασίες εκμάθησης της τεχνικής της κολύμβησης, σε ένα σχολείο ή σε μια ακαδημία. Εκεί ο στόχος είναι η μάθηση και η καλλιέργεια της δια βίου άσκησης, που είναι και το σημαντικότερο. Οι λεγόμενες ‘προπονήσεις’, για να είμαστε πιο σαφείς, ξεκινούν όταν κάποιος έχει κατακτήσει το κομμάτι της βασικής τεχνικής στα περισσότερα στιλ ή όταν ένα παιδί φτάνει σε επίπεδο προαγωνιστικής, συνήθως από τα δέκα και μετά. Νωρίτερα, μιλάμε μόνο για εκμάθηση κολύμβησης, όπου ένα μάθημα προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες των αθλούμενων, ακόμα και ειδικά, γιατί όπως είπαμε ο στόχος είναι διαφορετικός, απ’ ότι σε μια αγωνιστική ομάδα.
Ποια είναι τα δικαιολογητικά που χρειάζονται για την εγγραφή ενός παιδιού στο κολυμβητήριο;
Σίγουρα παιδιάτρου ή παιδοκαρδιολόγου και ορισμένες φορές ζητούν σε κάποια κολυμβητήρια και δερματολόγου.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για να επιλέξουμε μία πισίνα, ασφαλή ως προς τις συνθήκες υγιεινής;
Αυτό πραγματικά δεν μπορούμε να το ξέρουμε εξ αρχής. Σίγουρα ένα καθαρό και διαυγές νερό στην πρώτη όψη ή οι καθαροί αρμοί στα πλακάκια δίνουν μια εικόνα ενός κολυμβητηρίου που τυγχάνει φροντίδας. Στις αθλητικές πισίνες συνήθως δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος κίνδυνος, αφού πλέον συνηθίζεται να συντηρούνται από εξειδικευμένο προσωπικό, αλλά και σε οποιοδήποτε ατόπημα, λογοδοτούν σε ομάδες και συλλόγους, όπου υπάρχει και ευθύνη απέναντι στους αθλητές. Τις πισίνες όμως των ξενοδοχείων, μπορώ να πω ότι καλό είναι να τις προσεγγίζουμε με επιφύλαξη, γιατί εκεί όντως τη συντήρησή της, μπορεί να την έχει αναλάβει ο... κηπουρός! Αν τώρα, ένα παιδί έχει ιατρικό ιστορικό, πχ άσθμα, τότε καλό είναι να προτιμηθεί μια ανοιχτή πισίνα. Παρόλα αυτά, το πιο σημαντικό για την υγιεινή μας σε ένα κολυμβητήριο δεν είναι στο νερό, όσο στα αποδυτήρια. Εκεί κρύβονται οι περισσότεροι κίνδυνοι κι εκεί συνήθως μεταδίδονται όλα. Ποτέ ξυπόλητοι στα αποδυτήρια, στα ντους ή στο χώρο της πισίνας, ποτέ επαφή με τα πράγματα του άλλου, ποτέ δεν ακουμπάμε το γυμνό μας σώμα στους πάγκους. Πάντοτε ντους πριν και μετά από την πισίνα και καλό στέγνωμα των ποδιών.
Υπάρχει κάποιος λόγος που ένα παιδί δεν πρέπει να ξεκινήσει ή να συνεχίσει την κολύμβηση;
Πραγματικά, δεν μπορώ να σκεφτώ έναν λόγο για να μην ξεκινήσει ή συνεχίσει ένα παιδί την κολύμβηση. Αντιθέτως, θα έλεγα στους γονείς ότι η κολύμβηση είναι δικαίωμα σε κάθε παιδί, είναι μια δεξιότητα ζωής, πάνω απ’ όλα για την ασφάλειά του στο νερό, κυρίως για το πως θα μπορεί να το διαχειριστεί σε έκτακτες περιπτώσεις και σε συνθήκες κινδύνου. Δεν αρκεί κάποιος να μπορεί, να επιπλέει. Θεωρώ πως κάθε παιδί πρέπει οπωσδήποτε να ολοκληρώνει την εκμάθηση δυο, τουλάχιστον, βασικών κολυμβητικών στιλ. Τα ετήσια αποτελέσματα με τα στατιστικά των πνιγμών παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, είναι πραγματικά σοκαριστικά. Αρκεί να σας πω ότι κάθε ενενήντα δευτερόλεπτα στον κόσμο, ένας άνθρωπος πνίγεται.
