#Μένουμε σπίτι με χριστουγεννιάτικη διάθεση και ανυπομονούμε για 3 διαδικτυακές προτάσεις εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας για όλη την οικογένεια!
Τα φετινά Χριστούγεννα είναι διαφορετικά, δε σημαίνει όμως ότι δεν μπορούν να γίνουν πιο χαρούμενα από ποτέ! Ευτυχώς, το διαδίκτυο προσφέρει πολλές προτάσεις για να κρατήσουν τα παιδιά που #μένουν σπίτι απασχολημένα και να διασκεδάσουν με 3 ξεχωριστά προγράμματα για όλες τις ηλικίες! Το Bobos Family Radio είναι εορταστικό και «φορτωμένο» με χριστουγεννιάτικα παραμύθια, χαρούμενα τραγούδια από όλο τον κόσμο και ένα πλούσιο πρόγραμμα εκπαιδευτικών εκπομπών. Στο ίδιο κλίμα και το διαδικτυακό Χριστουγεννιάτικο χωριό του Modus Vivendi by Krateros Katsoulis που έρχεται με την online εμφάνιση του για να κρατήσει συντροφιά σε μικρούς και μεγάλους με τραγούδια, παραμύθια, παραστάσεις, shows και εκπαιδευτικές δραστηριότητες γεμάτες αστερόσκονη και μαγεία! Τέλος, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς μαγεύει με τις χριστουγεννιάτικες αφηγήσεις και παραμύθια από όλο τον κόσμο, με θέμα τα καμώματα των καλικαντζάρων, αλλά και τα έθιμα που σχετίζονται με τη βασιλόπιτα – και όλα αυτά δωρεάν μέσω podcasts για χρήση από τον υπολογιστή, το tablet, ή το κινητό σας!
1. Bobos Family Radio: Το χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα του 2020!
Χριστουγεννιάτικα παραμύθια, γιορτινές μουσικές επιλογές και ένα πλούσιο πρόγραμμα εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών εκπομπών σας περιμένει αυτές τις γιορτές στο Bobos Family Radio, το οικογενειακό ραδιόφωνο του Bobos Arts Festival.
Συντονιστείτε και ακούστε τις πολύχρωμες χριστουγεννιάτικες ιστορίες της Πλανόδιας Βιβλιοθήκης, του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, χριστουγεννιάτικα παραμύθια και ποιήματα από όλο τον κόσμο από τις εκπομπές «Άκου μια Ιστορία» και «Βιβλία που Αγαπώ – Με Μουσική από το Πικάπ».
Συμβουλές για το γιορτινό τραπέζι και τη μείωση της σπατάλης των τροφίμων από τους «Πανταλή & Αγησίλαγο: Ιδέες για να σώσουμε τον πλανήτη», του Δημήτρη Μπασλάμ σε συνεργασία με το WWF Ελλάς, αλλά και ένα πλούσιο πρόγραμμα νέων και παλαιότερων αγαπημένων εκπομπών σε επανάληψη, καθημερινά από το πρωί έως το βράδυ!
Το μουσικό πρόγραμμα του σταθμού εμπλουτίζεται αυτές τις ημέρες με επιλεγμένες χριστουγεννιάτικές μουσικές και κάλαντα από όλο τον κόσμο.
Επιπλέον, στο πνεύμα των Χριστουγέννων, ο σταθμός κληρώνει κάθε εβδομάδα CD και βιβλία από την ιστορική σειρά κλασικών παραμυθιών του Γκυ Ζιρώ, που ηχογραφήθηκε τη δεκαετία του ’60 με τη συμμετοχή σημαντικών Ελλήνων ηθοποιών και έρχεται στο Bobos Radio από την Cobalt Kids!
Το Χριστουγεννιάτικο Πρόγραμμα
“ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ”
Οι πολύχρωμες χριστουγεννιάτικες ιστορίες της Πλανόδιας Βιβλιοθήκης, του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, επισκέπτονται το Bobos Family Radio. Κάθε μέρα και μια νέα ιστορία!
“ΠΑΝΤΑΛΗΣ & ΑΓΗΣΙΛΑΓΟΣ: Ιδέες Για Να Σώσουμε Τον Πλανήτη”
Σε συνεργασία με το WWF Ελλάς
Ο Πανταλής, ένα φιλοπερίεργο πάντα, και ο Αγησίλαγος, ο πλέον καλοφαγάς λαγός, αναζητούν εύκολες λύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος μέσα από καθημερινές συνήθειες που σχετίζονται με τη διατροφή και το πιάτο τους!
“ΑΚΟΥ: ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΑΙΖΕΙ”
Μουσικοί μας μιλούν για τη μουσική και μας μεταφέρουν την αγάπη τους για τα μουσικά όργανα που παίζουν, παρουσιάζοντάς μας τις ιδιαιτερότητες και τον ήχο που παράγει το κάθε όργανο.
“ΆΚΟΥ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ”
Μετά από ένα τεράστιο και συναρπαστικό ταξίδι στις βιβλιοθήκες όλου του κόσμου, η Χρύσα και ο Γιώργος επέστρεψαν, με τις βαλίτσες τους γεμάτες παραμύθια και μας διηγούνται μερικά από τα αγαπημένα τους.
“Ο ΚΥΡΙΟΣ ΚΑΡΟ & ΛΟΙΠΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ”
Μια πρωτότυπη εκπομπή του βραβευμένου μουσικού και συγγραφέα Δημήτρη Μπασλάμ, στην οποία παρέα με τον υπέροχο κύριο Καρό μας διηγούνται ιστορίες, φτιάχνουν γρίφους και μας μαθαίνουν διάφορα μικρά αλλά και μεγάλα πράγματα.
“Η ΦΡΙΝΤΑ ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ”
Μια εκπομπή για το διάστημα και την επιστήμη. Σημαντικές και ασήμαντες πληροφορίες για τους πλανήτες, τον καιρό στο διάστημα, τα νέα των αστροναυτών ανάμεσα σε disco τραγούδια και χορευτική διάθεση
“ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΓΑΠΩ – Με Μουσική Απ’ Το Πικάπ”
Η Φανή και ο Αντόνιο αγαπάνε τα ταξίδια… γι’ αυτό, δημιουργούν μικρές λογοτεχνικές παρεμβάσεις πλαισιωμένες από μουσική του κόσμου. Επιλέγουν να αφηγηθούν παραμύθια και ποιήματα για παιδιά, σε πολλές γλώσσες, από όλο τον κόσμο και να τα «ντύσουν» μουσικά με τραγούδια από μία πλούσια συλλογή βινυλίων.
“ΑΛΙΚΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ”
Η Αλίκη ξεκινά τα φανταστικά της ταξίδια στο Bobos Family Radio. Ακολουθήστε την και ταξιδέψτε μαζί της στα έργα αγαπημένων Ελλήνων συγγραφέων.
“ΣΧΟΛΗ ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΩΝ”
Ιδέες για δημιουργικές διαστημικές κατασκευές και “σφηνάκια” αστροφυσικής γνώσης, θα εξάψουν το μυαλό και τη φαντασία μικρών και μεγάλων για ένα ταξίδι έξω από τη γη.
2. Διαδικτυακό Χριστουγεννιάτικο Χωριό από τον Πολυχώρο Τέχνης Modus Vivendi by Krateros Katsoulis
Το Χριστουγεννιάτικο Χωριό έρχεται να κρατήσει συντροφιά σε μικρούς και μεγάλους με πάνω από 10 δράσεις και καθημερινό εναλλασσόμενο περιεχόμενο!
Ο Κρατερός Κατσούλης και η Ομάδα του Modus Vivendi εμπνεύστηκαν και υλοποιούν για τα φετινά Χριστούγεννα μια πρωτότυπη ιδέα, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας και του διαδικτύου, προσαρμοσμένη στις συνθήκες που επιβάλλει η υγειονομική κρίση.
Με πρωταρχικό υλικό την αγάπη για τα παιδιά και με εμπειρία στο παιδικό θέαμα, το Χριστουγεννιάτικο Διαδικτυακό Χωριό απογειώνει τις φετινές γιορτές, με την συμμετοχή σπουδαίων καλλιτεχνών, διακεκριμένων στα θεάματα και στις παιδικές δραστηριότητες
Με όχημα τη φαντασία, σ’ ένα Covid free περιβάλλον τα παιδιά θα βιώσουν τη χαρά των Χριστουγέννων, θα παίξουν, θα επικοινωνήσουν, θα διασκεδάσουν!
Θα διαβάσουν παραμύθια με τον Άγιο Βασίλη, θα φτιάξουν στολίδια και γλυκά, θα κάνετε δραστηριότητες με χριστουγεννιάτικη θεματολογία, διαφορετική κάθε ημέρα, θα παρακολουθήσετε online εορταστικές παραστάσεις και μαγικά shows, μένοντας ασφαλείς και πιστοί στο πνεύμα των Χριστουγέννων.
Για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφές, πατήστε εδώ και Καλά Χριστούγεννα!
Προπώληση Εισιτηρίων: www.viva.gr
3. Podcasts για τις παραδόσεις των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), σε συνεργασία με το Παραμυθόφωνο, παρουσιάζει χριστουγεννιάτικα podcasts με τίτλο «Παραμύθια και παραδόσεις των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς».
Με έμπνευση από λαϊκές αφηγήσεις και παραμύθια από όλο τον κόσμο, τέσσερις χριστουγεννιάτικες ιστορίες αποκαλύπτουν τα καμώματα των καλικαντζάρων αλλά και έθιμα που σχετίζονται με τη βασιλόπιτα, μαγεύοντας μικρούς και μεγάλους.
Απολαύστε δωρεάν τις ιστορίες από τον υπολογιστή ή από κινητή συσκευή.
«Ο αρχικαλικάντζαρος και η μαγική κόκκινη μπάλα»
Λαϊκό παραμύθι από την Εσθονία. Ο τίτλος του παραμυθιού στα αγγλικά είναι “The grateful prince” και βρίσκεται στη συλλογή “The hero of Esthonia and other studies in the romantic literature of that country” που εξέδωσε ο άγγλος William Forsell Kirby το 1895. Ο W. F. Kirby (1844-1912) μετέφρασε πολλές ιστορίες του Εσθονού Friedrich Reinhold Kreutzwald (1803-1882) από τη συλλογή “Eestirahwa eunemuistefed jutud” που εξέδωσε το 1866, μεταξύ των οποίων και τη συγκεκριμένη ιστορία. O Γερμανός Ferdinand Löwe (1809-1889) μετέφρασε στα γερμανικά το έργο του Kreutzwald και το 1869 το εξέδωσε με τον τίτλο “Ehstnische Märchen”. Έτσι τα παραμύθια από την εσθονική προφορική παράδοση διαδόθηκαν ευρύτερα στις γερμανόφωνες χώρες. Το παραμύθι “The grateful prince” περιλαμβάνει και ο Andrew Lang το 1901 στη συλλογή του “The violet fairy book” και ως πηγή του αναφέρει τη συλλογή “Ehstnische Märchen”. Σε ελεύθερη απόδοση του παραμυθιού στα ελληνικά, δίνεται ο τίτλος «Ο αρχικαλικάντζαρος και η μαγική κόκκινη μπάλα» καθώς ο αρχικαλικάντζαρος έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, και μια μαγική κόκκινη μπάλα είναι αυτή που οδηγεί τους δυο νεαρούς ήρωες από το σκοτεινό βασίλειο των καλικαντζάρων στον επάνω κόσμο των ανθρώπων.
«Οι καλικάντζαροι στη Βιβλιοθήκη»
Λαϊκό παραμύθι από σλάβους της Ρωσίας. Ο τίτλος του παραμυθιού στα αγγλικά είναι “The book of magic” και βρίσκεται στη συλλογή “Slavonic fairy tales collected and translated from the Russian, Polish, Serbian, and Bohemian” που εξέδωσε ο John Theophilus Naaké (1837-1906) το 1874. Όπως αναφέρει ο J. T. Naaké στην εισαγωγή του, έκανε επιλογή παραμυθιών από παλαιότερες συλλογές σλάβων συγγραφέων από τη Ρωσία, την Πολωνία, τη Σερβία, τη Βοημία. Μετέφρασε στα αγγλικά παραμύθια που είχαν καταγράψει οι K. W. Wojcicki, M. Maksimovich, B. Bronnitsuin, E. A. Chudinsky, K. J. Erben, M. Mikssichek, J. K. Z. Radostova, J. K. Tyl, και έτσι διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο ο πλούτος της σλαβικής προφορικής παράδοσης. Σε ελεύθερη απόδοση του παραμυθιού στα ελληνικά, δίνεται ο τίτλος «Οι καλικάντζαροι στη βιβλιοθήκη».
«Βράσε ένα αβγό τον καλικάντζαρο να βρω»
Παραμύθι εμπνευσμένο από μια παράδοση του Λεβισίου της Μικράς Ασίας και μια ιστορία της Γερμανίας. Οι Γερμανοί Jacob Ludwig Carl Grimm (1785-1863) και Wilhelm Carl Grimm (1786-1859) κατέγραψαν και διέσωσαν έναν πλούτο παραμυθιών της Γερμανίας μέσα από τις αφηγήσεις απλών λαϊκών ανθρώπων. Το σπουδαίο έργο τους εξέδωσαν στη συλλογή με τίτλο “Kinder und Haus Märchen”. Το 1812 εκδόθηκε ο πρώτος τόμος και το 1814 ο δεύτερος, αλλά μέχρι την έβδομη έκδοση που έγινε το 1857, οι Grimm έκαναν τροποποιήσεις και εμπλούτιζαν τον κατάλογο των παραμυθιών. Ο Edgar Taylor (1793-1839) ήταν ο πρώτος που μετέφρασε τα παραμύθια των αδελφών Grimm από τα γερμανικά στα αγγλικά δίνοντας τον τίτλο “German Popular Stories”, και έπειτα ακολούθησαν πολλές ακόμη μεταφράσεις και εκδόσεις με διάφορους τίτλους. Στο έργο των Grimm υπάρχει μια μικρή ιστορία που τα ξωτικά αρπάζουν το μωρό μιας γυναίκας από την κούνια και το ανταλλάσσουν με ένα ξωτικάκι. Η γειτόνισσα συμβουλεύει τη γυναίκα να βράσει νερό μέσα στα τσόφλια ενός αβγού και τα ξωτικά θα παραξενευτούν και θα της φέρουν πίσω το μωρό της. Τα πράγματα εξελίσσονται έτσι ακριβώς. Στο χωριό Λεβίσι της Μικράς Ασίας υπήρχε μια παρόμοια ελληνική παράδοση που λέει πως μπορείς να διώξεις τους καλικαντζάρους από το σπίτι εάν βράσεις νερό μέσα σε ένα κλούβιο αβγό. Σαν αντικρίσουν οι καλικάντζαροι τέτοιο αστείο θέαμα, το διασκεδάζουν και γελούν τόσο πολύ, που κάνουν ότι τους πεις. Η παράδοση διασώθηκε προφορικά και μας μεταφέρθηκε από τον Ιωάννη Ευγενικό (σήμερα ετών 94), όπως την άκουγε στην παιδική του ηλικία από την μητέρα του, Βαρβάρα Μαυρίκου, προσφυγοπούλα στην Ελλάδα από το Λεβίσι της Μικρασίας. Το παραμύθι «Βράσε ένα αβγό, τον καλικάντζαρο να βρω» αναπτύχθηκε από τον Γιώργο Ευγενικό και είναι βασισμένο στο συνδυασμό της γερμανικής ιστορίας και της μικρασιατικής παράδοσης.
«Ο Άγιος Βασίλειος και η Βασιλόπιτα»
Η ιστορία αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας, με σύνθεση, ωστόσο, σε ελεύθερη απόδοση, τμημάτων από διάφορες υπαρκτές θρησκευτικές παραδόσεις και ιστορικά γεγονότα. Αυτή η θρησκευτική παράδοση παρουσιάζεται με διάφορες παραλλαγές. Έτσι συχνά στη θέση του επάρχου εμφανίζεται κάποιος μεγάλος στρατηγός ή συνηθέστερα ο ίδιος ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης, καθώς υπήρξε μεγάλος διώκτης των χριστιανών. Λέγεται λοιπόν ότι ο Ιουλιανός διήλθε από την Καισάρεια κατά την εκστρατεία στον πόλεμο εναντίον των Περσών, διέταξε να φορολογήσουν όλη την επαρχία και τα χρήματα αυτά ζήτησε να τα πάρει επιστρέφοντας για την Κωνσταντινούπολη αλλά ο θάνατός του στον πόλεμο έκανε αδύνατη τη συλλογή των φόρων που είχαν μαζευτεί.
Πάντως, νεότερες παραλλαγές της παράδοσης, από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, παρουσιάζουν στη θέση του επάρχου έναν εισπράκτορα των φόρων και τον Άγιο Βασίλειο να τον κερδίζει σε χαρτοπαίγνιο και στη συνέχεια να ακολουθεί η διανομή των νομισμάτων στους κατοίκους της Καισάρειας, τοποθετημένων σε μικρά ψωμιά ή σε μια μεγάλη πίτα! Η θρησκευτική αυτή παράδοση, η οποία δεν φαίνεται να τεκμηριώνεται από ιστορικές πηγές, εδράζεται ωστόσο σε κάποια στοιχεία της προσωπικότητάς του Μ. Βασιλείου και της δράσης του. Έτσι αφενός είναι γνωστό ότι ο Άγιος διακρινόταν για το τεράστιο φιλανθρωπικό έργο του (βλ. και Κουννούσιης 2013: 7 κ.α.), αφετέρου, παρόλο που το επεισόδιο με τον Ιουλιανό δεν θα μπορούσε να αληθεύει όπως παραδίδεται (υπάρχει χρονολογικό ανακόλουθο, εφόσον ο Ιουλιανός σκοτώθηκε το 363 μ.Χ. ενώ ο Μ. Βασίλειος χειροτονήθηκε έναν χρόνο αργότερα, το 364 μ.Χ.), πολλά από τα στοιχεία που περιλαμβάνει θα μπορούσαν να είναι ιστορικά ακριβή. Έτσι οι δύο άντρες προφανώς γνωρίζονταν, όχι μόνο γιατί ήταν σχεδόν συνομήλικοι, είχαν σπουδάσει στα ίδια μεγάλα πνευματικά κέντρα της εποχής (Κωνσταντινούπολη, Αθήνα, Αντιόχεια) και υπήρξαν μαθητές των ίδιων δασκάλων, αλλά κυρίως γιατί είχαν εμπλακεί και οι δύο στη διαμάχη αρειανισμού-χριστιανισμού, υποστηρίζοντας τα αντίπαλα στρατόπεδα (πράγμα που ενδεχομένως αποτέλεσε το έναυσμα για τη δημιουργία της συγκεκριμένης θρησκευτικής παράδοσης). Μάλιστα κάποιες πηγές κάνουν λόγο για την ανταλλαγή δύο πολέμιων επιστολών μεταξύ τους γύρω από αυτό το θέμα.
Αφήγηση: Γιώργος Ευγενικός
Πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις: Μάρα Καίσαρη
Έρευνα και επιμέλεια κειμένων: Μαρία Βλαχάκη, Μαρία Βραχιονίδου, Γιώργος Ευγενικός
