Η παρακάτω εικόνα είναι γνώριμη στους περισσότερους: πολλές ώρες στη δουλειά, είτε είναι καθιστική, είτε περιλαμβάνει ορθοστασία, συχνά εξουθενωτικές, υπό "άσχημες" συνθήκες ή σε ακατάλληλο εργασιακό περιβάλλον, αρκετή ώρα στο αυτοκίνητο για να φτάσετε στη δουλειά και να επιστρέψετε σπίτι. Φυσική δραστηριότητα στο χώρο εργασίας; Σχεδόν μηδενική!
Οι συνθήκες εργασίας, λοιπόν, όπως π.χ. άβολη ή μη φυσιολογική θέση, έχουν πολλές φορές ως αποτέλεσμα την καταπόνηση διαφόρων περιοχών του σώματος και άρα την εμφάνιση μυοσκελετικών προβλημάτων. Δηλαδή, ενοχλήσεις στον αυχένα, την πλάτη, τη μέση, τους καρπούς, τα γόνατα, κλπ.
Πέρα από τη σωματική υγεία, συχνά επηρεάζεται και η ψυχική υγεία των εργαζόμενων, και κατ' επέκταση η ποιότητα ζωής και η αποδοτικότητά τους. Επίσης, πολλοί είναι εκείνοι που δεν γυμνάζονται και παράλληλα υιοθετούν ανθυγιεινές συμπεριφορές στην καθημερινότητά τους.
Μία έρευνα που έγινε από το ΤΕΦΑΑ Θεσσαλίας, στην οποία έλαβαν μέρος περισσότεροι από 100 εργαζόμενοι, αφού αξιολογήθηκαν επιλεγμένοι δείκτες υγείας (σύσταση μάζας σώματος, αρτηριακή πίεση, αναπνευστική λειτουργία, μυοσκελετικοί πόνοι), φυσικής κατάστασης (κινητικότητα άνω και κάτω άκρων, στατική και δυναμική ισορροπία, μέγιστη δύναμη κάτω άκρων, κορμού, χειρολαβής και αυχένα και αερόβια ικανότητα με τη δοκιμασία ανάβασης), διατροφικών συνηθειών, ανθυγιεινών συμπεριφορών (κάπνισμα, αλκοόλ), ψυχικής υγείας (επίπεδα στρες, άγχους και κατάθλιψης) και ποιότητας ζωής, εξετάσθηκε η αποτελεσματικότητα ενός πολυπαραγοντικού προγράμματος ευεξίας που εφαρμόστηκε καθημερινά κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας.
Πιο συγκεκριμένα, η συχνότητα, διάρκεια και ένταση των μυοσκελετικών πόνων, οι ημέρες απουσίας από τη δουλειά λόγω μυοσκελετικών ενοχλήσεων και οι αρνητικές επιπτώσεις των μυοσκελετικών πόνων στην εκτέλεση καθημερινών κινήσεων, μειώθηκαν σημαντικά κατά 33-100%, ανάλογα με τον δείκτη που αξιολογήθηκε. Σημαντική βελτίωση παρατηρήθηκε και σε επιλεγμένους δείκτες λειτουργικής ικανότητας (κατά 20-188%, ανάλογα με το δείκτη που αξιολογήθηκε), φυσικής κατάστασης, διατροφικών συνηθειών, ανθυγιεινών συμπεριφορών, ψυχικής υγείας και ποιότητας ζωής (κατά 21-80%, ανάλογα με το δείκτη που αξιολογήθηκε). Στο πλαίσιο της έρευνας εξετάσθηκε η ευχαρίστηση των εργαζόμενων από τη συμμετοχή τους στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπου το 94% δήλωσαν ότι ήταν πολύ ευχαριστημένοι από τη συμμετοχή τους.
Ένα πρόγραμμα ευεξίας στο χώρο εργασίας για να είναι αποτελεσματικό πρέπει να περιλαμβάνει δραστηριότητες / παρεμβάσεις τόσο για την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, όσο και για την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και άλλων συμπεριφορών (π.χ. αποφυγή καπνίσματος, αλκοόλ), τη βελτίωση της ψυχικής υγείας (μείωση άγχους, στρες, κατάθλιψης, κ.α.), καθώς και τη δημιουργία ενός ασφαλούς, άνετου και λειτουργικού εργασιακού περιβάλλοντος.
Έτσι, σχεδιάστηκε το πρόγραμμα "HealPWorkers", το οποίο χρηματοδοτείται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) και το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) και υλοποιείται στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με επιστημονικά υπεύθυνη τη Δρ. Κωνσταντίνα Καρατράντου.
Ο κύριος στόχος του προγράμματος είναι να σχεδιάσει, να εφαρμόσει και να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα ενός πολυπαραγοντικού προγράμματος ευεξίας διάρκειας 6 μηνών, στο χώρο εργασίας, σε διάφορους δείκτες: υγείας, φυσικής κατάστασης, καθημερινών συνηθειών και συμπεριφορών, ψυχικής υγείας και ποιότητας ζωής ατόμων, που κάνουν καθιστική εργασία.
Στην ιστοσελίδα www.healpworkers.gr, μπορείτε να βρείτε διάφορες χρήσιμες πληροφορίες, όπως πώς θα πετύχετε περισσότερη φυσική δραστηριότητα στο χώρο εργασίας:
- Χρησιμοποιείστε το ποδήλατο για την καθημερινή σας μετακίνηση στη δουλειά.
- Παρκάρετε το όχημά σας λίγο πιο μακριά από τη δουλειά και περπατήστε προς και από το κτίριο.
- Όταν μιλάτε στο κινητό τηλέφωνο φροντίστε να περπατάτε.
- Χρησιμοποιήστε τις σκάλες αντί για τον ανελκυστήρα.
- Αν χρειαστεί να ρωτήσετε κάτι τον προϊστάμενο ή το συνεργάτη σας προτιμήστε να σηκωθείτε από τη θέση σας και να πάτε μέχρι το γραφείο του.
- Κάθε μία ώρα (το ιδανικό είναι κάθε μισή ώρα) κάντε ένα μικρό διάλειμμα για να τεντώσετε τα άκρα σας και να περπατήσετε.
- Κατά τη διάρκεια του διαλείμματός σας πραγματοποιείστε μια σειρά από διατατικές, αναπνευστικές ασκήσεις, κ.α.
