Ο Οκτώβριος αποτελεί μήνα πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού και η 25η Οκτωβρίου είναι η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου του μαστού, όπως έχει οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στο πλαίσιο μίας διεθνούς προσπάθειας για την καταπολέμηση της νόσου.
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το συχνότερο κακοήθες νεόπλασμα των γυναικών στον δυτικό πολιτισμό και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
Υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες θα διαγνωστεί με καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Στην Ελλάδα η συχνότητά του έχει αυξηθεί σημαντικά και υπολογίζεται σε 4500 νέες περιπτώσεις ετησίως.
Τα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου μαστού αυξάνουν με την ηλικία. Επίσης, παράγοντες που πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου, είναι η κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, η πρώιμη έναρξη εμμήνου ρύσης, η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, η λήψη οιστρογόνων τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά την εμμηνόπαυση.
Η σημασία της πρόληψης
Ο καρκίνος του μαστού θεραπεύεται σε σημαντικό βαθμό αν διαγνωστεί εγκαίρως, γεγονός που καταδεικνύει ότι η πρόληψη είναι πολύ σημαντική. Ο προληπτικός έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει αυτοεξέταση, κλινική εξέταση και απεικονιστικές εξετάσεις.
Συγκεκριμένα για τις προληπτικές εξετάσεις, ανάλογα με την ηλικία, συστήνονται:
- 20-40 ετών: κλινική εξέταση μαστών από ιατρό κάθε 3 χρόνια
- 35-40 ετών: πρώτη μαστογραφία αναφοράς
- 40 και άνω: μαστογραφικός έλεγχος και κλινική εξέταση από γιατρό κάθε χρόνο (ο μαστογραφικός έλεγχος θα πρέπει να αρχίζει νωρίτερα αν υπάρχει κληρονομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού).
Κλινική εξέταση: Γίνεται από το γυναικολόγο. Η λήψη λεπτομερούς ιστορικού, η εκτίμηση των παραγόντων κινδύνου, η ψηλάφηση και η αξιολόγηση των εξετάσεων συμβάλλουν στη μέγιστη διαγνωστική ακρίβεια.
Ψηφιακή μαστογραφία: Αποτελεί τη βασικότερη εξέταση καθώς ανιχνεύει τα ευρήματα σε πολύ αρχικό στάδιο. Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν η πρώτη μαστογραφία να προγραμματίζεται στην ηλικία μεταξύ 35 – 40 ετών και να γίνεται ετησίως μετά τα 40, ενώ σε γυναίκες με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου ο έλεγχος εξατομικεύεται και ξεκινάει σε μικρότερη ηλικία.
Υπερηχογράφημα μαστών: Το υπερηχογράφημα μαστών προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την μορφολογία των μαστών και των μασχαλιαίων κοιλοτήτων και αποτελεί συμπληρωματική εξέταση που συστήνεται για πλήρη εικόνα.
Παίζουν, επίσης, ρόλο, η υγιεινή διατροφή και η άσκηση. Η τακτική άσκηση και μια διατροφή χαμηλή σε λιπαρά, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, που δίνει επαρκή πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, μειώνουν τα επίπεδα των οιστρογόνων οιστραδιόλη και οιστρόνη.
Παρόλο που τα οιστρογόνα είναι απαραίτητα για τις γυναίκες, προκειμένου να ωριμάσουν και να έχουν γερά οστά, η αυξημένη έκθεση σε αυτά μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του μαστού. Η άσκηση είναι ένας απλός και εύκολος τρόπος για να μειωθούν τα επίπεδα οιστρογόνων.
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού κατάφεραν να ελαττώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης όγκου κατά ¼ με μόλις 20 λεπτά άσκησης μέτριας προς μεγάλης έντασης, για τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα, σε συνδυασμό με υγιεινή διατροφή. Οι γυναίκες μπορούν να επωφεληθούν από τη γυμναστική ακόμα και μετά την εμμηνόπαυση.
Photo credits: freepik.com
Γιατί είναι σημαντική η αυτοεξέταση
Η αυτοεξέταση συνιστάται να ξεκινά από την ηλικία των 20 ετών, καθώς σκοπό έχει την εξοικείωση της γυναίκας με τη μορφολογία του μαστού. Οι περισσότεροι καρκίνοι του μαστού ψηλαφιούνται για πρώτη φορά από την ίδια τη γυναίκα και όχι από το γιατρό της.
Η ψηλάφηση πρέπει να γίνεται κάθε μήνα, μια εβδομάδα περίπου μετά την περίοδο. Σε αυτή τη φάση του κύκλου οι μαστοί δεν είναι τόσο ευαίσθητοι ή διογκωμένοι. Οι γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση μπορούν να καθιερώσουν την πρώτη μέρα κάθε μήνα. Ετήσια ψηλάφηση από γιατρό συνιστάται μετά την ηλικία των 25 ετών.
Πώς γίνεται η αυτοεξέταση μαστού
- Στεκόμαστε μπροστά στον καθρέπτη, κοιτάζουμε το στήθος μας από κοντά. Μπροστά, δεξιά και αριστερά, συγκριτικά δεξιά με αριστερά. Δέρμα, σχήμα – μέγεθος και θηλές έχουν αλλαγές; Στεκόμαστα πρώτα με τα χέρια στο πλάι, μετά με τα χέρια ψηλά και τέλος με τα χέρια στη μέση, γέρνοντας λίγο προς τα εμπρός.
- Για την αυτοψηλάφηση του μαστού είναι καλύτερα να είστε ξαπλωμένη. Εναλλακτικά πολλές γυναίκες προτιμούν να αυτοεξετάζονται όρθιες στο μπάνιο. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να χρησιμοποιούνται τα δάκτυλα και όχι ολόκληρη η παλάμη. Εξετάστε με απαλές κινήσεις όλη την έκταση του μαστού και της μασχάλης. Σηκώνουμε ψηλά το χέρι και ξεκινάμε από το έξω μέρος του στήθους. Αρχικά κάνουμε ψηλάφηση μασχάλης, ψάχνοντας για διογκωμένους λεμφαδένες. Συνεχίζουμε με το έξω μέρος του στήθους, προχωρώντας προς τη θηλή. Τελειώνουμε σε ύπτια θέση, ψηλαφώντας το έσω μέρος του στήθους προς το στέρνο.
Αφιερώστε αυτά τα 5 λεπτά για την αυτοεξέταση των μαστών σας κάθε μήνα, μπορεί να αποδειχτούν σωτήρια!
