Ο φόβος είναι ένα από τα συναισθήματα που νιώθουμε και προκαλείται λόγω άγχους, θλίψης, ενοχών, κλπ. Φόβο νιώθουμε όταν απειλούμαστε ή νομίζουμε ότι πρόκειται να απειληθούμε, σωματικά ή συναισθηματικά, σε μια πραγματική κατάσταση.
Από την άλλη, υπάρχουν οι φοβίες, δηλαδή οι παράλογοι φόβοι που νιώθουμε όταν απειλούμαστε σε καταστάσεις που στην πραγματικότητα δεν μας απειλούν. Για παράδειγμα, φοβία είναι όταν φοβόμαστε τα ύψη, τους κλειστούς χώρους, την πολυκοσμία, κλπ.
Πολλές φορές, μεγαλώνοντας, αυξάνονται οι ανησυχίες και οι φόβοι μας, γεγονός που επιβεβαιώνεται από σχετικές έρευνες. Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, εκδηλώνονται με διαφορετικές αφορμές για τον καθένα: οικονομική ανασφάλεια, φόβος για μία αρρώστια ή για την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ανησυχία για γενικότερα θέματα που μπορεί να αφορούν στη χώρα, ακόμη και τον πλανήτη μας.
Κάθε αρνητικό συναίσθημα, όπως και ο φόβος, έχουν ποικίλες συνέπειες: μας δυσκολεύουν/αποτρέπουν να πάρουμε αποφάσεις, προδικάζουν την έκβαση μιας κατάστασης (αυτοεκπληρούμενη προφητεία), αφού ήδη έχουμε «δουλέψει» στο μυαλό μας το κακό σενάριο, κλπ.
Σε κάποιες περιπτώσεις ο φόβος μπορεί να είναι ένα προστατευτικό συναίσθημα, καθώς μας αποτρέπει από το να προβούμε σε επικίνδυνες πράξεις. Επίσης, μπορεί να μας παροτρύνει να βρούμε λύσεις.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι άνθρωποι φοβούνται περισσότερο ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά στην προσωπική τους ζωή και να μην μπορούν να κάνουν κάτι για αυτό. Ωστόσο, δεν υπάρχει ακόμη εξήγηση για το τι ενεργοποιεί αυτό το φόβο όσο μεγαλώνουμε. Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι οφείλεται σε ένα συνδυασμό βιολογικών αλλαγών στον εγκέφαλο και συσσώρευσης αρνητικών εμπειριών, που έχουμε βιώσει οι ίδιοι ή έχουν συμβεί σε άτομα του περιβάλλοντός μας.
Ο φόβος και η ανησυχία μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την προσωπικότητα και την υγεία μας. Για παράδειγμα, ελοχεύει ο κίνδυνος να γίνουμε λιγότερο ενεργητικοί και κοινωνικοί, γεγονός που μπορεί να μας προκαλέσει κατάθλιψη.
Οι φόβοι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα, αποτρέποντας να γίνουν μία χρόνια κατάσταση, ώστε να αποφύγουμε τις επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία μας.
Τεχνικές για να αντιμετώπισετε τους φόβους σας
Είναι βασικό να μην αφήνουμε τους φόβους του παρελθόντος, να επηρεάζουν το παρόν και καθορίζουν το μέλλον μας. Θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τη λογική, να αποδεχθούμε όλα είναι μέσα στη ζωή -και οι καλές και οι κακές στιγμές- και βέβαια, να μην διστάζουμε να αντιμετωπίζουμε τους φόβους μας. Όταν κοιτάξουμε το φόβο μας στα μάτια, θα πάψει να φαίνεται τόσο μεγάλος. Επίσης, θα βοηθήσουν οι παρακάτω τακτικές:
Περπάτημα
Προσπαθήστε να περπατάτε 30’ κάθε μέρα. Όσο διαρκεί η βόλτα σας, να σκέφτεστε μόνο το σώμα σας (το βήμα σας, την αναπνοή σας) και τις εικόνες που βλέπετε γύρω σας. Καθαρίστε το μυαλό σας από αυτά που σας βασανίζουν. Έρευνα έδειξε ότι άτομα που υιοθέτησαν αυτή την πρακτική, μείωσαν το επίπεδο άγχους σε 4 εβδομάδες.
Διαλογισμός
Ο διαλογισμός είναι μία εξάσκηση του σώματος και του μυαλού, που επιτυγχάνει τη βαθιά χαλάρωση, την απομάκρυνση κάθε σκέψης και εξωτερικών ερεθισμάτων από τη συνειδητότητα αυτού που διαλογίζεται. Ανάμεσα στα οφέλη του διαλογισμού είναι η μείωση του άγχους και η επίτευξη ενός αισθήματος ευεξίας.
- Επιλέξτε ένα ήσυχο σημείο του σπιτιού που σας εμπνέει. Χρησιμοποιήστε μια μουσική που σας χαλαρώνει ή ήχους της φύσης (θα βρείτε πολλές στο διαδίκτυο).
- Καθίστε άνετα με τα πόδια οκλαδόν και τοποθετήστε τα χέρια απαλά πάνω στα γόνατα.
- Κλείστε τα μάτια και πάρτε βαθιά εισπνοή και εκπνοή. Συνεχίστε να αναπνέετε ελεύθερα. Όσο περνούν τα λεπτά ρυθμίστε το ρυθμό της αναπνοής σας ώστε να εκπνέετε σε διπλάσιο χρόνο (1:2) και συνεχίστε μετρώντας εσωτερικά τον ρυθμό της αναπνοής.
- Κάντε μερικούς κύκλους αναπνοών, αφήνοντας το νου να ησυχάσει σιγά-σιγά, τις σκέψεις να περνούν, το ίδιο και τα συναισθήματα.
- Όταν νιώθετε έτοιμος να επιστρέψετε, ελευθερώστε την αναπνοή σας, σταματήστε το μέτρημα και σιγά σιγά κάντε μικρές κινήσεις και ανοίξτε τα μάτια.
- Χαμογελάστε και ευχαριστήστε τον εαυτό σας.
Στο παρόν
Αυτό προϋποθέτει μία πνευματική άσκηση με τον εαυτό σας. Προσπαθήστε να μην σκέφτεστε συνέχεια το παρελθόν ή το μέλλον. Με την πάροδο του χρόνου, μπορείτε να καταφέρετε να αποβάλλετε αρνητικές σκέψεις που προέρχονται από περασμένες εμπειρίες και άγχη που συνδέονται με το μέλλον. Σε αυτό μπορεί να σας βοηθήσει σημαντικά ο διαλογισμός. Με τον τρόπο αυτό ο εγκέφαλος σας αποβάλει τις στρεσογόνες σκέψεις.
Σωματική άσκηση
Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι η άσκηση βελτιώνει τη διάθεση, μειώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης και του άγχους, αυξάνει τα επίπεδα των ενδορφινών, που παράγονται από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό και προάγουν την ευτυχία και την ευφορία. Ακόμη και η μέτρια άσκηση στη διάρκεια της εβδομάδας, βελτιώνει την κατάθλιψη και το άγχος σε μεγάλο βαθμό.
Συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό
Μια επαγγελματική αξιολόγηση του πώς διαχειρίζεστε τους φόβους σας, μπορεί να σας κάνει να δείτε τα πράγματα με άλλο μάτι και να σας βοηθήσει να διαμορφώσετε μία νέα στάση ζωής.
