Photo credits: freepik.com
Μία τυχόν κακοποίηση αποτελεί εξαιρετικά τραυματική εμπειρία για το παιδί που την έχει βιώσει, καθώς και για το περιβάλλον του. Ακόμη και η αποκάλυψη ενός τέτοιου γεγονότος είναι μια τραυματική διαδικασία για το παιδί, καθώς ο φόβος στιγματισμού και η ντροπή το κατακλύζουν.
Ένα παιδί που έχει υποστεί οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης συνήθως θα μιλήσει για αυτό το γεγονός σε ένα άτομο το οποίο εμπιστεύεται και που του δείχνει αγάπη και αποδοχή, όπως για παράδειγμα ένας συγγενής, ένας φίλος, ένας επαγγελματίας (ψυχολόγος κ.α.) ή ένας εκπαιδευτικός. Το άτομο που θα μάθει το περιστατικό θα υποστεί με τη σειρά του μια τραυματική εμπειρία. Η διαχείριση μιας τέτοιας αποκάλυψης θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή.
Αποκάλυψη σε συνομήλικους
Οι αποδέκτες μια άμεσης αποκάλυψης από τα παιδιά είναι συχνά άλλοι συνομήλικοι και όχι οι γονείς ή άλλοι ενήλικες. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη εμπιστοσύνης σε σχέση με την αντίδραση των γονέων, αλλά και στον φόβο της επιβάρυνσής τους. Η αναφορά της κακοποίησης προς τους συνομηλίκους λαμβάνει κυρίως χώρα στο πλαίσιο της αποκάλυψης γενικών πληροφοριών για τη ζωή τους.
Αποκάλυψη σε γονείς ή άλλον ενήλικα
- Αφιερώστε όλο τον απαραίτητο χρόνο στο παιδί για να ακούσετε προσεκτικά αυτά που έχει να σας πει, κάνοντας ανοιχτές ερωτήσεις (π.χ. πώς, με ποιο τρόπο, κ.λ.π.) χωρίς να του βάζετε ιδέες (μήπως έγινε αυτό, κ.λπ).
- Μην υποσχεθείτε ότι δεν θα το πείτε σε κανένα εάν σας το ζητήσει το παιδί. Αντίθετα πείτε του ότι θα μιλήσετε μόνο σε αυτούς που μπορούν να βοηθήσουν, καθότι είναι απαραίτητο.
- Δεχθείτε ό,τι κι αν σας πει το παιδί, κάντε το να νιώσει ότι το πιστεύετε. Ακόμα κι αν κάτι δεν είναι ακριβές, υπάρχει αιτία που το περιστατικό περιγράφεται έτσι, την οποία ίσως διαπιστώσετε αργότερα. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να περιγράφεται ως μεγαλύτερο από ό,τι είναι.
- Δείξτε συμπάθεια και κατανόηση στον παιδί με ηρεμία, χωρίς να εκφράσετε τις προσωπικές σας απόψεις ή τα βαθύτερα σας συναισθήματα. Αργότερα θα έχετε τον χρόνο να διαχειριστείτε τον δικό σας πόνο, φόβο ή αγανάκτηση.
- Ευχαριστήστε το παιδί για την εμπιστοσύνη που σας έδειξε. Βεβαιώστε το ότι το να σας μιλήσει ήταν το σωστότερο πράγμα που μπορούσε να κάνει κι ότι θα προσπαθήσετε να βοηθήσετε.
Χρειάζεται εχεμύθεια, αλλά και άμεση αντιμετώπιση: Η διαχείριση της κατάστασης πρέπει να είναι τέτοια που να μη θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του παιδιού. Αν εκτιμήσετε πως ο κίνδυνος είναι άμεσος, ενεργείστε κατάλληλα. Παράλληλα πρέπει να αποφευχθεί κάθε διασπορά και γνωστοποίηση που δεν είναι άμεσα συνδεόμενη με την ασφάλεια του παιδιού.
Photo credits: freepik.com
Αποκάλυψη σε επαγγελματία
- Φροντίστε να είστε σε ήσυχο χώρο και με τον απαραίτητο χρόνο, καθώς συχνά πρόκειται για την πρώτη αποκάλυψη και είναι σημαντικό το παιδί να νιώσει ασφάλεια.
- Μην δώσετε υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρηθούν, καθώς τα παιδιά έχουν ήδη βιώσει την αθέτηση μιας υπόσχεσης. Μην ξεχνάτε πως η πιο συχνή υπόσχεση που ζητάνε τα παιδιά είναι να μην το πούμε σε κανέναν.
- Διαβεβαιώστε το παιδί ότι οι πληροφορίες θα μοιραστούν με σεβασμό και εμπιστευτικότητα.
- Ενθαρρύνετε το παιδί να μοιραστεί όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες και να εκφραστεί με δικά του λόγια. Συχνά τα παιδιά θα πουν λίγα στην αρχή, για να δουν πώς θα αντιδράσουμε.
Τι δεν πρέπει να κάνετε:
- Αποφύγετε λέξεις που μπορεί να ενοχλήσουν και να τρομάξουν, όπως για παράδειγμα (θα σε σώσω, θα τον βάλω φυλακή, θα φωνάξω την αστυνομία, θα φύγεις από το σπίτι για να είσαι ασφαλής, κ.α.)
- Μην εκφράσετε αμφισβήτηση και αποδοκιμασία.
- Δεν χρειάζετε να πιέσετε το παιδί για περισσότερες πληροφορίες ή αποδείξεις.
- Μην κάνετε "μάθημα" στο παιδί (π.χ. δεν πρόσεχες κ.α.).
- Μην μείνετε εντελώς σιωπηλός.
- Είναι σημαντικό να αναφέρουμε στο παιδί τη δύναμη που χρειάζεται να μιλήσει κανείς για κάτι τέτοιο, καθώς και την πρόθεσή μας να σταθούμε δίπλα του, τονίζοντας ότι είναι κάτι που συμβαίνει και σε άλλα παιδιά και πως δεν φταίει ποτέ το παιδί.
Αποκάλυψη στο δάσκαλο / τη δασκάλα
- Εάν σε πρώτη φάση δεν είστε σίγουρος/η, και αφού αξιολογήσετε το βαθμό επικινδυνότητας για το παιδί, ζητήστε βοήθεια από το 10454 ή τις αρχές.
- Αν γίνετε δέκτης αναφορών από ένα παιδί, τις κοινοποιείτε χωρίς αναβολή.
- Δεν επιτρέπεται να ελέγξετε τις περιοχές του σώματος ενός παιδιού που καλύπτονται από ρούχα για να εξακριβώσετε τι συμβαίνει στο παιδί. Δεν είστε ανακριτής, ούτε διερευνάτε το περιστατικό με δική σας πρωτοβουλία.
- Αν είστε εκπαιδευτικός, είστε η πιο βασική ενήλικη παρουσία στη ζωή του παιδιού με καθημερινή επαφή, γι’ αυτό είστε εκείνος/η που μπορεί να «αναγνωρίσει τα σημάδια» και να αναφέρει περιστατικό πιθανής κακοποίησης ή παραμέλησης.
- Κοινοποιείστε με σεβασμό τις πληροφορίες και εχεμύθεια. Μιλήστε μόνο στον αρμόδιο που έχει ορίσει ή εργασία σας ή ο Σύλλογος για να ασχοληθεί με το θέμα, δηλαδή στον διευθυντή του σχολείου ή στον ψυχολόγο/κοινωνικό λειτουργό και κρατείστε απόλυτη εχεμύθεια προς κάθε άλλη κατεύθυνση.
- Εάν οι ενδείξεις ή και η μαρτυρία του παιδιού αφορούν εμπλοκή γονέα ή μέλους της άμεσης οικογένειας, τότε είναι πολύ επικίνδυνο να καλέσετε ή να μιλήσετε με οποιονδήποτε τρόπο στον γονέα χωρίς την ενημέρωση ειδικού φορέα, διότι μπορεί να θέσετε σε άμεσο κίνδυνο το παιδί.
- Εάν η κακοποίηση προέρχεται από άλλο ανήλικο παιδί, τότε ο διευθυντής του σχολείου αποφασίζει ποιος εκπαιδευτικός ή ειδικευμένο άτομο, θα πάρει συνέντευξη από τον μαθητή που κατηγορείται, κι ανάλογα με την σοβαρότητα του περιστατικού θα το χειριστεί παιδαγωγικά.
- Εάν οι γονείς δεν είναι τα άτομα που φαίνονται να έχουν ανάμειξη, τότε πρέπει να ειδοποιηθούν άμεσα και να παρίστανται σε κάθε ιατρική ή άλλη εξέταση που ενδεχομένως χρειαστεί.
- Η διεύθυνση του σχολείου και ο Σύλλογος είναι υπεύθυνοι για να οριστεί για την διαμεσολάβηση ειδικευμένο άτομο/ άτομα. Εάν όμως κατηγορείται διευθυντής σχολείου για εμπλοκή, τότε πρέπει άμεσα να ενημερωθεί η προϊσταμένη εκπαιδευτική αρχή.
- Στην περίπτωση που είναι αναγκαίο για την άμεση φυσική προστασία του παιδιού ειδοποιούνται η Εισαγγελία Ανηλίκων και η Αστυνομία.
Πηγή: eliza.org.gr
